कथा:-खसेको एउटा तारा

लक्ष्मी सम्बाहम्फे,

image source:- alamy.com

कक्षा:-९, सिइए हाई स्कुल, नयाँबजार, काठमाडौँ  

टुक्रा-टुक्रा च्यातिएका गुलाबका पत्ता l

राता l

कुनै कुल्चिएर रगत जस्ता l कुनै यत्रतत्र छरपस्ट l

मनै कस्तो-कस्तो भो l भाँचिए जस्तो l छिया-छिया भएजस्तो l

मेरो कोठाको झ्याल अगाडी एउटा गुलाबको फुल थियो l झ्यालमा बस्दा बासनाले मेरो नाक सुम्सुमाउथ्यो l आज त्यहि फुललाई कसैले च्यातेछ l कसैले कुल्चिएछ l

मलाई झल्यास्स अनिताको याद आयो l त्यो सुन्दर र बासनादार गुलाब च्यातिदा मैले अनितालाई सम्झिएँ l उसको जीवन सम्झिएँ l

बर्षको अन्तिम परिक्षा थियो l म प्रवेशपत्र लिएर परिक्षा कक्षमा गएँ l सिट भेटियो, बसें अनि मनमनै पढेको कुरा रिभाइज गरें l

त्यत्तिकैमा एकजना गोरी, पातली केटी मेरो छेउमा आएर बसीन् l मसंगै सिट रहेछ l हेर्दा ९,१० बर्सकी l मेहेनती जस्ती लाग्ने उनले पुरानै कपडा भएपनि चिटिक्क मिलाएर लगाएकी थिइन् l

शिक्षक कक्षामा आउनु भयो l अभिभादन गर्यौं l लेख्ने पेपर र प्रश्न पाएपछि आफ्नै सुरमा लेख्न थालेँ l संगैको बहिनीको पेपरमा नजर गयो l अक्षर सफा र सुन्दर थिए l

“दिदी-दिदी” म झसंग भएँ l

“हजुर, के भो बहिनि?”

पेन खोलेर ठाडो पार्दै मतर्फ बढाउदै भनिन् l “हजुरसँग मसी छ? हेर्नु न मेरो त मसी नै सकिएछ l दिनुस् न थोरै l”

मैले दिएँ l पुनः हामी आफ्नो काममा लाग्यौं l

परिक्षा सकियो l पेपर दिएर हिडें l

यसैगरी केहि दिन बित्यो l तर त्यो बहिनीले मसी भने सधै मागीरहिन् l

सधै l

मलाई दिक्क लाग्यो l

नदिउँ, उसको परिक्षा बिग्रला भन्ने डर, दिउँ,सधै मागीरहन्छे l केहि भनौं कि जस्तो पनि नलागेको होइन, तर त्यस्तो रुखो हुन मन लागेन l अर्को बेन्चमा गएर बसौं कि जस्तो पनि भा’को थियो तर त्यस्तो गरिन l

“हेर न सृष्टी, त्यो बहिनीले वाक्क बनायो, आफुलाई चाहिने समान त आफै पो ल्याउनु पर्छ, सधै मसी मागेर हैरान भएँ l” मैले सृष्टीलाई भनें l

“ए त्यो अनिताले? दे’न त. त्यस्तो लोभी हुनुहुन्न के l”

“एक दिन होइन, दुइ दिन होइन, सधै माग्छ क्या, अनि तैंले सोँचे जस्तो लोभी पनि छैन क्या l” मैले असन्तुस्टी जनाएँ l

“तिमीहरुले अनिताको कुरा गरेको? त्यसले त हाम्रो घर नजिकै होटलमा काम गर्छी l होटलको साहुले कस्तो गाली गर्छन् रे, खान र पढ्न पनि दिन्नन् रे l” निशुले एकै श्वासमा सबै कुरा भनिन् l

ओहो ! अर्काको घरमा काम गरेर पढेको रहेछ, एक्कासी उसको लागि माया पलाएर आयो l हिजो पनि मालिकले पिटेको र सधै पिटीरहने कुरा निशुले बताइन l उसको जीवन त्यस्तो होला भनेर मैले सोचेको पनि थिइन l उसको सट्टा म भएको भए मेरो जीवन के हुन्थ्यो होला? मलाई दु:ख लागिरहेको थियो l

भोलिपल्ट परीक्षाको अन्तिम दिन l म निशुको घरमा पढ्न जाँदै थिएँ l मैले अनितालाई देखेँ l उनले झन्डै-झन्डै आफु जत्रो नै भाँडा माझ्दै थिइन् l उनको पछाडि अझै धेरै भाँडा माझ्न बाँकी थिए l होटलमा मान्छेहरु थुप्रै देखिन्थे l भीडभाड थियो l

उनले धाराको माथि किताब राखेर पढ्दै भाँडा माझ्दै थिइन् l खाने मुखलाई जुँगाले नछेक्दो रहेछ l

म निशुको घरमा ३,४ घण्टा पढेर फर्कें l अनिता अहिले पनि धारा मै थिइन् l उनलाई देखेपछि मलाई पनि कतिखेर घर गएर भाँडा माझौं जस्तो भयो l घर पुगेर जुठा भाँडा नभेटेर सफा भाँडा भएपनि माझें l आमा छक्क पर्दै, मुसुमुसु हाँस्दै मेरो काम हेर्नुभयो l मैले २ वटा थाल, एउटा गिलास र केहि चम्चा माँझेकी थिएँ तर पानी भने एक जना मान्छेलाई नुहाउन पुग्ने खर्च गरेकी थिएँ l अलिअलि साबुन पनि बाँकी रहेछ तर मम्मी खुशी नै हुनुहुन्थ्यो किनकि मैले पहिलो पटक भाँडा माझेकी थिएँ l

परिक्षा कोठामा मैले आफुले पढेका कुरा सम्झिदै थिएँ l अनिता सरासर आफ्नो ठाउँमा आएर बसिन् l मलाई उनको बारेमा सोध्ने मन थियो तर अफ्ठ्यारो लाग्यो l कतै नराम्रो मान्ने हुन् कि जस्तै भयो तैपनि आफैलाई थाम्न सकिन l “तिमी हिजो भाँडा माझिरहेको होटेलमा काम गर्छेउ हो?” उनले मलाई पुलुक्क हेरिन् र टोलाएर बसिन् l किन सोधेछु जस्तै लाग्यो l धत् चित्त दुखाएँ भनेर धिक्कार लाग्यो l उनलाई सहज गराउंदै भने “यदि अफ्ठ्यारो लाग्छ भने नभने पनि हुन्छ l सरी है, नराम्रो लाग्यो भने.....” एकछिन टोलाएर बोल्न लागिन् “हैन दिदी सरी भन्नुपर्ने त केहि छैन, म त्यो होटेलमा काम गर्ने होइन, त्यो त हाम्रै होटेल हो l बुवाले चलाउनुहुन्छ l”

हँ तिम्रो बुवाको होटेल?त्यसो भए तिमीले किन त्यहाँ त्यस्तो काम गरेको अनि अस्ति तिमीलाई गाली गरिरहेको त्यो आइमाई को हो त ?” मैले प्रश्न माथि प्रश्न गरिरहें l “मेरी आमा क्यान्सरले बिते पछि मेरा बाले दोस्रो बिहे गर्नु भो lउहाँ मेरो आन्टी हो l” आँखाको आँशु सम्हाल्दै उनले भनिन् “मलाई त अब कुनै दिन बेच्ने कि त मार्ने रे भन्ने सुनेको छु l” मेरो आँखा पनि रसाउन थालेका थिए l सर कक्षामा प्रवेश गर्नुभयो l पेपर र प्रश्न दिनुभयो l म सरासर आफ्नो पेपर लेखिरहें l त्यो दिन अनिताले मसंग मसी पनि मागिनन्, बरु म भन्दा छिटो लेखेर गइन् l त्यो दिन परीक्षाको अन्तिम दिन भएकोले त्यो बर्षको पढाई पनि त्यहिँ सकियो l

नयाँ बर्ष पछि पहिलो दिन थियो मेरो स्कुलमा l मैले स्कुलमा अनितालाई खोज्ने प्रयास गरें तर मैले उसलाई भेटिन l निशुलाई सोधे l निशुले “खै अनितालाई त अब स्कुल पठाउदैनन् होला l” भनिन् l  मलाई नरमाइलो लाग्यो l

दिनहरु त्यत्तिकै बितिरहेका थिए, मलाई अनितासंग भेट्न मन लागिरहेको थियो l म घरको बराण्डामा बसेर चित्र कोरिरहेकी थिएँ l अचानक भूकम्प आयो l  त्यो बैसाख कहिले त्रिपाल र कहिले घरमा बसेर बित्यो l जेठ देखि स्कुल जान थालेँ l

एकदिन म सृष्टीसंग समय निकालेर अनिताको होटेल गएँ l उनले उसैगरी भाँडा माझिरहेको थिइन् l हामीले एकैछिन कुरा गर्यौ l

भित्र होटेलमा उनकी सौतेनी आमा रक्सीको मातमा बर्बराइरहेकी थिइन् l “यो अनिते त मरेपनि हुने l काम पनि गर्दिन l अस्तिको भूकम्पले पनि लगेन l कोठा भित्र थुन्दा पनि मरिन l भगवानले यस्तालाई किन बचाई राखेका होलान् l टपक्क टिपेर नलगेर l” यो सबै कुरा अनिताले पनि सुनेकी थिइन्, भक्कानिएर रुन थालिन् l हामीलाई पनि रिस उठ्यो “आन्टी तपाईले आफ्नो मुख सम्हालेर बोल्नुस्, उसको जीवन माथि राज गर्ने तपाईको कुनै हक छैन l” मैले पनि भनिहाले “अनिताको पनि जिन्दगी छ, बाच्न दिनुस् l ऊ तपाईको आफ्नै छोरी नभए पनि छोरी जस्तै त हो नि l सौताको छोरी भनेर हेप्नु हुन्छ त l” उनी रिसाइन “चुप लाग, तिमीहरु जस्ता नाथेले मसंग बोल्ने हिम्मत गर्ने l उम्रन पाको छैन तिन्पाते, मैले जे गरे अनि तिमीहरुलाई के मतलब?”

उनले उल्टै हामीलाई थर्काइन l सृष्टीले अझै आन्टीलाई थर्काउन खोज्दै थिइन् तर रक्सीले मातेको मान्छेसंग झगडा गर्दा झन् नराम्रो होला भनेर मैले उसलाई सम्झाएँ l अझै उसको रिस थामिएको थिएन l भुत्भुताउदै घर पुग्यौं l सृष्टीले अनिताको आन्टीलाई भएभरको गाली दिई l

केहि दिन पछि स्कुलको लाइब्रेरीमा म किताब पढ्दै थिएँ l

“सुन न थाहा छ?” निशु हड्बढाउदै बोलिन् l म झस्किएँ l

“अनिता....अनिताको घरमा.....” ऊ झनै आतीई l मैले कुरा नै बुझिन l

“के भनेको,.... अनिता.. अनिता भनेर....?” मेरो कौतुहलता अझै बढ्यो l

“हिजो अनिताको घरमा पुलिस आएका थिए l अनिताको लास भेटिएछ रे घरमा l”

“के भनेको?” मलाई अचानक सबै अध्यारो भए जस्तो भो l

“अनिताको आन्टीले मारेको रे l आन्टीलाई जेल लगे, २० वर्षलाई थुन्न l”

मलाई चक्कर लागे जस्तो भो l लाइब्रेरीका सबै किताबहरु घुमे जस्तो भो l म न चिच्याउन सकें, न रुन सकें l न केहि बोल्न सकें l

किन भयो यस्तो? कसरी भयो यस्तो? के दोष थियो बिचरा त्यो सानी नानीको? के पाप गरेकी उसले, यति चाडै यो संसार छोडेर जानुपर्ने? मनमा प्रश्नका छालहरू उठ्न थाले l के हो यसको कारण? गरिबी? हाम्रो समाज? हाम्रो शिक्षा? वा कुलत? के हो?

मलाई उसंग बिताएको समय फनफनी घुम्न थाल्यो l उसले धारमाथि किताब राखेर पढेको l “दिदी मलाई पढ्न मन छ” भनेको l उसका सफा र मिलेका अक्षर l सबै मेरो वरिपरी घुमे l

*****

आज धेरै दिन पछी टुक्रा-टुक्रा गुलाबका फूलका पत्रहरु देख्दा त्यहि अनिताको याद आयो l ऊ फुल्नै नपाई झरेको एउटा फुल थिइ l चम्किनै नपाई खसेको एउटा तारा थिइ l  

**********